(stg) – La dumengia dils 24 d’october 1997 ha il pign uclaun da Mumpé-Tujetsch astgau festivar l’inauguraziun dalla caplutta gest restaurada. Varga 200 persunas han assistiu al survetsch divin festiv celebraus da monsignur avat Pancraz Winiker, dil plevon sur Sep Fidel Sievi e dils concelebrants sur canoni Pius Venzin e sur Baseli Albin.

 

Ina pleiv scriva historia

Per la pleiv da Mustér ei la caplutta a Mumpé-Tujetsch il davos da 11 sanctuaris (senza la caplutta da s. Catrina che sesanfla en mauns privats) en vischnaunca ch’ei vegnida restaurada. Sut l’iniziativa digl anteriur president dalla pleiv Pius Condrau han ins entschiet 1978 cun la restauraziun dallas baselgias e capluttas en pleiv, quei suenter haver terminau cun success la restauraziun dalla baselgia parochiala a s. Gions. Da lezzas uras quintavan ins cun investiziuns da varga 10 milliuns ed in cuoz dallas lavurs da circa 30 onns.

Strusch 20 onns pli tard, pia cun ils 26 d’october 1997 han ins saviu terminar las lavurs. Aschia daventa quei di in di historic per la pleiv da Mustér, ina vera prestaziun ch’ei d’engraziar en emprema lingia allas suprastonzas dalla pleiv da quels onns vargai ed allas singulas cumissiuns da restauraziun, mo era a tuttas vischinas e tuts vischins ed a numerus donaturs da lunsch e maneivel.

 

In expert alla testa

Tier siat baselgias ni capluttas ha architect Reto Schnoz da Cuoz/Segnas tgamunau las lavurs. En quels onns ha el rimnau bia experientschas sil sectur da restauraziun ch’ein adina vegnidas da bien al proxim object. Ins astga pia numnar el ruasseivlamein specialist da restauraziun. Era sia lavur a Mumpé-Tujetsch ei gartegiada per plascher da tuts: malgrad ch’ils problems eran mintgaton nuota aschi sempels eis el vegnius da sligiar els per cumpleina cuntentientscha. Las firmas per gronda part indigenas han capiu da realisar ses plans e schau anavos attests da lavur da qualitad.

 

La restauraziun

Il sanctuari da s. Clau e s. Silvester, construius ella fuorma hodierna igl onn 1760 veva ner da basegns d’ina restauraziun. Ils mirs ed igl intern semussavan en stan desolat. Gia igl onn 1993 han ils vischins da Mumpé-Tujetsch priu il conclus da restaurar il caplut. Quei ei era succediu naven digl onn 1995. La restauraziun ha custau rodund 650’000 frs, ina summa dètg gronda per in vischinadi da mo 40 persunas. Cun forzas unidas ei l’ovra denton gartegiada fetg bein.

 

Tut che tarlischa

Sto esser ch’ils dus patruns-baselgia han bunas relaziuns cun s. Pieder, ha enzatgi manegiau, l’aura ei stada excellenta, gest dretga per far fiasta. Aschia han tut quels che han buca giu plaz en caplutta saviu persequitar il survetsch divin ordaviert, mintgaton tschorventai entras il sulegl che glischava encunter ils mirs alvs.

Suenter il beinvegni entras plevon sur Sep Fidel Sievi benedescha igl avat ils mirs baselgia dado. Cun musica da fiasta sunada d’in quartet musical sut la bitgetta da Bruno Beer serenda la raspada da fiasta en caplutta per il survetsch divin.

 

Crappa che viva

En siu priedi fa avat Pancraz attents sin ils plaids da s. Pieder: seigies crappa che viva! El cumpareglia ils mirs caplutta ch’ein formai ord biara crappa cun la cuminonza cristiana. Mintga crap vegn duvraus per far mir ed aschia per far baselgia, pia vegn era mintga cartent duvraus per formar la Baselgia che viva ch’ei buca meins impurtonta che beins culturals religius bein restaurai. Gia ils antenats hagien rugau en quest liug per agid e sustegn da surengiu. Quei demuossien ils plaids egl arviul che secloman: Jesus, fegl da David, hagies cumpassiun cun nus.

 

Aperitif e gentar da fiasta

Suenter messa han ils presents astgau retscheiver in aperitiv offerius dallas masseras da Mumpé-Tujetsch e dil vischinadi. Per ils hops ha ei giu num serender el hotel Bellavista a Mustér per il gentar bein preparaus digl ustier Ervin Nay, sia dunna e la servitut.

Duront gentar ha il president dalla cumissiun da restauraziun Marcel Maissen aunc inagada engraziau a tut tgi ch’ei segidaus en ina moda ni l’autra per il beinreussir dalla restauraziun. Igl architect Reto Schnoz la i repassar il temps da restauraziun e menziunescha ils problems ch’ein stai da sligiar. Era il president dalla pleiv Leo Huonder ei satisfatgs dalla lavur prestada. El medem mument eis el loschs d’astgar terminar las lavurs da restauraziun che han cuzzau ell’entira pleiv duront ils dus davos decennis. Il restauratur Jürg Joos seregorda aunc inagada dall’emprema uatga fatga alla fis dils onns 70. El medem mument engrazia el a tut ils responsabels che han confidau ad el las biaras lavurs da restauraziun.

La surpresa gronda ha il president dil vischinadi Anton Jacomet salvau per la fin. En siu plaid engrazia el a tut ils benefecturs, allas vischinas ed als vischins da Mumpé-Tujetsch e cunzun alla cumissiun da restauraziun. Sco regurdientscha surdat el als tschun commembers da quella in bi e dign present d’engraziament che duei regurdar vid la lavur prestada.

 

Conclusiun

Parochianas e parochians da Mustér anflan ussa tut lur capluts e tuttas baselgias en vestgiu da fiasta. Bein dat ei aunc tscheu e leu entginas caussettas da finir, cunzun dalla vart finaziala. La restauraziun ha cuzzau diesch onns pli pauc che previu, la summa d’investiziun ei stada calculada bein.

Tuttina resta aunc ina gronda lavur, numnadamein la restuaraziun interna dalla Pleiv, la restauraziun persunala da mintgina e mintgin. Possien ils craps dils mirs bein restaurai veramein esser exempel per nova crappa, crappa d’ina Baselgia che viva!.