Stamparia Condrau SA

Grazia alla claustra da Mustér, erregida ca. 750, survegn la vischnaunca adina pli e pli bia muntada. Aschia daventa Mustér in center dalla cultura romontscha. La vischnaunca da Mustér ei oz la pli gronda vischnaunca romontscha insumma. Il fatg che Mustér ei daventaus center cultural ei segiramein era d‘ attribuir alla pli gronda gasetta romontscha dad oz: la Gasetta Romontscha.

Dapi il december 1856 exista a Mustér la stamparia, il liug nua che la „Nova Gasetta Romontscha“ vegneva stampada. Il fundatur da quei fegl, la gasetta cumpigliava all‘ entschatta mo dus treis fegls, ei professer Placi Condrau staus. El ha surpriu 1856 la stamparia episcopala existenta  cun igl intent d‘ edir ina gasetta romontscha. Sia lavur steva sut il motto:

„Examinescha il bien ed il vegl
Cun saung freid e bien egl.
Enquera mo glisch, dretg e verdad
Mai mai pissiun e parzialitad.

Il motto ei semantenius, era suenter la mort da professer Condrau 1902. Dapi 1902 ha mistral Giachen Giusep Condrau surpriu la redacziun. Deplorablamein eis el sedisgraziaus gia 1922. Siu successur ei siu fegl. dr. Giusep Condrau daventaus. El veva mo 28 onns cura ch‘ el ei vegnius redactur dalla Gasetta Romonontscha. Mo gest el eis ei stau che ha menau cun bien inschign il menaschi da ses perdavonts. 1949 surpen siu fegl Pius il tgamun tecnic dalla stampa. Da gliez temps dumbrava il menaschi 6 persunas, suenter la mort da Giusep Condrau 1974 gia 70 luvrers. Denter 1969 e 1971 ei era cusseglier naziunal dr. Dumeni Columberg staus presents ella redacziun. 1971 survegn la Gasetta Romontscha in niev cauredactur ella persuna da dr. Giusep Capaul. El banduna la stamparia 1989. En siu stan vegn Martin Cabalzar elegius.

Buca mo la Gasetta Romontscha ha fatg atras in grond svilup, mobein era la stamparia sezza. Entschiet ha tut cun in pign caset sper il hotel „Bellevue“ amiez il vitg da Mustér. Cul temps ei il plaz staus memia pigns e la famiglia Condrau ei stada sfurzada d‘ engrondir. Aschia han ins integrau differents baghetgs dalla vischinonza el menaschi, engrondiu e renovau ils existents. Mo il svilup tecnic, l‘ electronica dil temps modern han adina duvrau dapli plaz. Ils 24 da zercladur 1988 banduna la stamparia las veglias stanzas da produncziun e secasa sut la staziun dalla viafier en in baghetg niev e spazius, in baghetg nua che direcziun, redacziun, administraziun, cumposiziun, stamparia e spediziun ein integradas.

La stampa producescha stampats da divers temas. Ovras pli grondas dils davos onns ein stadas:

  • Mythologische Landeskunde von Graubünden (3 toms)
  • differents cudischs romontschs, denter auter era la retscha dil Tschespet ed ina retscha davart las ovras da Toni Halter: Culan da Crestaulta, Il Cavalè dalla Greina…
  • cudischs davart la historia e geografia dalla Surselva, denton era dall‘ Engiadina

1989 ei la tiarza ediziun dil cudisch: Der Kreml und seine Kunstschätze cumparida, in cudisch che ha gudignau il premi sco meglier cudisch svizzer digl onn 1986, sco era il premi da Kodak 1987. In auter cudisch che ha medemamein gudignau il premi sco pli bi cudisch svizzer digl onn 1983 ei il cudisch „Gotische Wandmalereien in Graubünden“.

1993 vegn la Stampa romontscha a Mustér serrada per adina. Ina èra zun impurtonta va a fin.

Schreibe einen Kommentar