(Gasetta Romontscha dils 17-7-1-62, nr. 57, annada 106)

In aviun tudestg va a frusta al Pez Tgietschen. 6 morts. In pilot della Heliswiss sedisgraziescha mortalmein en survetsch della acziun d’agid.

[remarca: Igl accident ei capitaus sonda, ils 15 da fenadur 1962]

La sonda suenter miezdi serasa la nova, ch’in aviun tudestg cun 6 persunas seigi sedisgraziaus el contuorn dil Pez Tschietschen/Oberalpstock. Ladinamein vegn instradau ina acziun d’agid. Dr. Harald Widmer, digl Ulffeci federal d’aviaziun, Pius Condrau della colonna d’agid de Mustér e Max Kramer, pilot della Heliswiss orienteschan la pressa la dumengia sera sco suonda:

Sin via da Cologna a Nizza

Igl aviun tudestg dil tip «Piaggio» banduna Cologna la sonda-damaun entuorn las 10 per sgular a Nizza. II pilot e conpilot ein tudestgs. Culla maschina viageschan in signur tudestg ed ina signura tudestga, in signur american ed ina signura americana. Igl aviun sgola en Tiaratudestga en ina allt’ezia de 2700 m. El entaupa en Svizra ina ferma formaziun de nibels tochen en ina altezia de 3000 m. Ins visa il pilot de sgular silmeins sin 3950 m. En medem temps vegn indicau la lingia che el duei prender per serender a Milaun. El duei sgular sil pli pauc sin 3950 m. Quei ei il minimum per traversar las alps. Sur Brunnen dat il pilot in emprem avis de sia posiziun. A Kloten persequiteschan ins siu sgol al «radar».

Igl aviun po buca tener l’altezia

Suenter ca. ¼ d’ ura annunzia il pilot, Bendix, el possi buca tener l’altezia. El damonda, sch’el astgassi buca sgular pli bass. Ins suppona, ch’el levi «tener pli a bass perquei ch’igl aviun fuva buca provedius cun ina cabina cun sufficienta resistenza encunter la pressiun dell’aria. Al «radar» a Kloten observan ins la maschina el contuorn dil Pez Tgietschen. Havend il pilot communicau ch’el possi buca tener l’altezia, cusseglian ins ad el de semenar encunter sera e returnar a Turitg. La viulta digl aviun‘pon ins aunc observar al radar. Cuort suenter vegn il maletg ed il radio interruts.

Rut la communicaziun

Kloten s’informescha a Milaun, schebein igl aviun tudestg hagi priu contact cun lezza staziun. Quei ei buca il cass. Siu quei visa Kloten ladinamein igl Uffeci d’aviaziun. Dus aviuns de militer serendan alla tscherca. Allas 14.35 vegn il survetsch aviatic alpin alarmaus. Pilot Max Kramer parta cun in helicopter. Muort in urezi sto el sefermar ad Altdorf. El sgola silsuenter vinavon sur il cuolm Tgietschen, mo catta negins fastitgs muort spessa brentina. Allas 19.30 setschenta el a Mustér/Salaplauna (pilot Kramer enconuscha il plaz. El ei staus cheu avon in per onns, nua ch’ei setractava de spindrar in alpinist, curdaus en ina sfendaglia dil glatschèr dil Pez Tgietschen.

Silla nova ch’in aviun seigi sparius, survegnan ins differentas informaziuns, aschia dil survigilader de catscha, d’in signun, d’in cavacristallas. Lur informaziuns secuvieran. La maschina questioneivla sto secattar el contuom dil Pez Tgietschen. In ha schizun udiu in tarment schliep.

Scuvretg las ruinas

La dumengia-damaun alias 5.00 parta Max Kramer cun siu helicopter da Mustér anora. Allas 05.18 observa el restonzas d’in aviun ch’el enconuscha vid la colur recenta. El tuorna a Mustér, orientescha sia echippa e lai clamar la colonna d’agid.

Kramer fa plirs sgols d’orientaziun. Ins eruescha in plaun adatau per setschentar en ina altezia de 2600 m, occidental dal Pez Ault. 13 umens della colonna d’agid vegnan transportai in suenter l’auter al plaz destinau. Ei vegn organisau in survetsch cun 4 apparats de radiofonia. Premllit. Heinric de Castelberg e posttenent Livers de Breil procureschan quei.

Greva lavur alpinista

La colonna d’agid, transportada sigl ault de 2600 m, sto aunc far in brav viadi a pei. Entuom las 13.30 cattan ins las ruinas digl aviun ed ina bara. Ca. 120 m pli ad ault, al pei d’ina preit-crap, ina ura viadi, schaian 4 ulteriuras baras. Cap. Pius Condrau, il qual ha congedi da militer per empalar la acziun d’agid, tarmetta ina patruglia per escortar il liug della disgrazia. Quel secatta 25 m sut il punct 3295 oocidental/meridional dal Pez Tgietschen. Il helicopter sto tschercar in niev plaz per setschentar, al qual ins sa transportar las baras.

El decuors della dumengia suenter-miezdi vegnan 5 baras transportadas dalla greppa alla alp Strem. Igl ei ina lavur hanada per la Colonna d’agid. Ins sto far diever dellas sugas d’itschal. Dalla alp Strem transporta il helicopter las baras a Mustér. El sto far plirs viadis, savend cargar silpli duas baras alla ga.

Cunquei ch’il temps ei ualti avanzaus — ei va encunter las 17.00 — seresolva cap. Condrau de refierer il transport della 6avla bara (ina dunna giuvna) che secatta sisum il grep. Quella lavur vegn resalvada per gliendisdis. La emprema fasa delll’acziun d’agid vegn concludida alias 20.45.

Las 5 baras transportadas a Mustér ein malamein en stan. Ellas vegnan deponidas ella halla della casa de scola.

Ina vehementa botscha

Dr. Widmer tila ord sias constataziuns la conclusiun, ch’igl aviun stoppi esser seglius cun vehementa spertadad encunter la greppa. La situaziun, ella quala ins ha anflau las baras, laschi concluder ch’ils passaschiers digl aviun seigien morts sill’emprema frida. Las baras muossan negins fastitgs d’esser sebarschadas. Ei hagi dau negina explosiun. Las restonzas digl aviun sco las 5 baras al pei della preitcrap seigien selischnadas dalla greppa e dalla neiv neuagiu. Ei fuvien mal en uorden.

In aviun de succuors sedisgraziescha

Il pilot ei morts

Entuorn las 18.00 della dumengia-sera arriva in aviun della Heli-Swiss cun benzin per il helicopter. El fiera giu cun paracurdada 3 «Canisters». Igl aviun vul setschentar. Per in motiv u l’auter fa el in carraun, vegn en conflict cul conduct della ORA e croda «cun vehemenza giudem las plauncas de Fontanivas. Igl aviun va si en flommas. Il pilot, Gimmi Gerber de Turitg, in um de 44 onns, vegn per la veta. Vulend purtar agid, unfrescha el sia atgna veta!

La catastrofa dil Pez Tgietschen/Oberalpstock, sco la mort nunspetgada dil pilot turitges, fa profunda impression. Il Segner detti il ruaus perpeten allas unfrendas de quella disgrazia.

Tuttas baras ein salvadas

Igl gliendisdis sera alias 17.50 ha l’acziun d’agid saviu vegnir concludida. Ils umens ch’han dau agid e spindrau, cunzun la davosa bara ella greppaglia, han giu in grev pensum tochen tut las baras ein stadas transportadas a val.

Ei vegn annunziau ils suandonts nums dils disgraziai: Rolf Friederich Goetze, dir. general della SA Goetze, Burscheid/Köln; Mr. W. C. Godsey, dir. general, America; Frl. Sigurd Knubben, Kettwig/Essen; Miss A. Penzner, NewYork ed ils pilots Max Bendix e Manfred Sturm, Köln.