Cunel – igl uclaun bandischau

Sch’ins discuora oz da Cunel manegian ins ils mises sur la fracziun da Mumpé-Tujetsch. Mo paucs sminan che Cunel era pli baul habitau, sco dil reminent bia loghens da nossa vischnaunca nua ch’ei dat oz mo pli clavaus e caglias.

Pader Ambros Widmer dedichescha en Bündner Monatsblatt 1992 gest pliras paginas a quei uclaun curdaus en emblidonza. Jeu selubeschel da ressumar cuortamein il cuntegn:

„Sur la fracziun da Mumpé-Tujetsch schai Cunel ni Cunel da casas sco il liug vegn era numnaus. Entochen all’entschatta da nies tschentaner deva ei leu quater casas habitadas. Aunc oz ein restonzas da quels baghetgs veseivlas, sin ils fundaments da duas casas han ins pli tard construiu baghetgs d’economia. Ei vegn raquintau ch’ina casa seigi vegnida transportada entras la cumpignia da mats a Funs per vegnir erregida  leu sper via principala. Quella casa ch’ei stada biars onns dimora per Battesta Schmed ei igl onn vargau vegnida spazzada per far plaz ad in niev baghetg. La lenna d’ina secunda casa seigi vegnida duvrada per baghegiar la casa Langini a Vitg. Quella casa exista aunc oz. Las famiglias Deflorin e Huonder sesentas a Cunel bandunan l’ucliva igl onn 1898 per secasar a Cuoz e Mumpé-Tujetsch.“ (cf. BM 1992, 456ss.)

La derivonza dil num Cunel ei buca diltut clara. Tenor Schorta deriva il num dil plaid latin cuniculus che munta cunegl. Quella declaraziun para denton ualti jastra. Pli evident ei la declaraziun da Konrad Huber che declara la derivonza neu dil num Jacobus > Jacomum + ellum (cf. RN III, 295). Sper la scripziun Cunel anflan ins era aunc las suandontas: Cumanel, Gumanil, Camanil, Conill, Comanil e Comil.

Sfegliond els cudischs da protocol dalla vischnaunca da Mustér cattan ins mo darar il num Cunel. Plitost vegn il liug menziunaus en connex cun pastiras e vias d’uaul. La davosa menziun d’ina persuna da Cunel datescha digl onn 1911, leu denton mo che la persuna derivi da quei liug, seigi denton sesenta ella Bassa. Era ils datums menziunai tier p. Ambros Widmer anflan negina relaziun els cudischs da protocols. Sto esser ch’ei empurtava pauc als da Vitg tgei che capitava ella pli aulta ucliva dalla vischnaunca. Per pintgas caussas anflan ins bein damondas da baghegiar, per disfar e construir baghetgs a Cunel denton neginas.

Schreibe einen Kommentar