annada 60, nr. 31 dils 3 d’ uost 1916

Fatgs de pompiers. Sin insinuaziun della policia cantonala de fiug ed en execuziun digl uorden de fiug cantonal e cirquital ha la commissiun de fiug dil cumin della Cadi fixau in communabel exercezi cirquital, in aschinumnau „Kreisfeuerwehrtag“ a Mustér sin ils 13 d’Uost a l’ina suenter miezdi. In delegau della policia cant. de fiug vegn a direger tal exercezi e dar giu la critica.

 

annada 60, nr. 35 dils 31 d’ uost 1916

— Exercezi de pompiers cirqultal a Mustér (Corr.) Domengia ils 13 d’ Uost ei vegniu teniu a Majenfeld ed a Mustér duas dietas cirquitalas de pompiers, per  il cumin dils Vitgs e per la Cadi. Tenor ina corresspondenza en Nr. 190 dil Tagblatt ein ca. 200 umens 7 separticipai vid igl exercezi de Majenfeld, sut direcziun dils instructers cantonals Held e Brugger. Ils scharschai hagien dissolviu lur pensum cun inschin, savida e capacitat e per contentientacha della direcziun. La commissiun de fiug cirquitala de Majenteld seigi pertscharta de sia obligaziun.

A Mustér encuntercomi ei la frequenza davart dils corps de pompiers dellas siat vischnauncas stada ina veramein miserabla. Il corps de pompiers de Mustér era representaus tras treis partiziuns cun ca. 50 umens. La  vischnaunca de Medel haveva termess ina partiziun de 18 umens e lura — eis ei stau tut. Las autras tschun vischnauncas han terlischau tras absenza e quei malgrad las statutas de cumin, che perscrivan per quel in annual exercezi obligatoric, e malgrad l‘ ordinaziun della commissiun de fiug, che haveva clamau en ils corps suenter ina interrupziun de dus onns tier igl obligau exercezi.

Ins stuess quitar, ch’ il grond berschament de Cuort Sursaissa, dil qual la vischnaunca de Breil ei stada perdetga per snueivla sgarschur dils aspectaturs, ed il qual berschament ha cotschniu il firmament per tut il contuorn da bi clar miezdi, duess haver giu destadau en Surselva senn ed interess per igl uorden de fiug. Il berschament de Cuort ha mussau danovamein clar ed evident, tgei devastaziuns il fiug sa caschunar al carstgaun en in vitg, nua ch’ ins ei sepreparaus memia nuot per saver far frunt al prighel maluardau en siu origin; el ha mussau a nus, ch’ essan stai perdetga de quella disgrazia, ch’ ei hagi num esser prompts continuadamein ed adina cun ils necessaris indrezs per combatter quei sgarscheivel e prigulus element. Precauziun e quitau el manipular cun fiug, tizun e burniu stuein nus haver e fidonza sin Diu secapescha da sesez, mo ultra de quei stuein nus mintga moment esser bein preparai cun aua e forzas de gleut per dustar nies tetg e nies fatg ord prighel de fiug. Ei drova unfrendas leutier de daners e lavur, per spargnar unfrendas pli grondas vid la veta e beins. In’ unfrenda, che mintgin sa portar e sto prestar, ei igl exercezi, che damonda dal singul nuot auter che bunaveglia e perseveronza.

Nus stuein confessar, ch’ei seigi tier nus fatg memia pigns progress en quei grau dapi ch‘ il cantun ha surpriu la resca dell’ assecuranza de fiug e tonaton fagein nus tut mo per nus, sche nus prestein enzatgei. Sche nus liberein ord il fiug nos baghetgs, tier l‘ erecziun dils quals ins lai, sco ei vegn detg, pegliar la pial e buorsa, sche havein nus bein sez igl emprem interess vidlunder, e sch‘ il cantun ei suenter interessaus ed engaschaus en caussa, sche essan nus puspei quels, che profitein, sch‘ il cantun stat preservaus da donn e discletgs, pertgei ch’ il cantun essan nus, il pievel grischun, e buc ils quolms ne las valls.

Perquei mes vischins en vitgs ed ucclauns, fagei vies duer en vies interess ed ord carezia per il proxim.

Vus geraus e suprastonzas, vus stueis promover il progress en fatgs digl uorden de stizzar e de policia de fiug, e las vischnauncas deigien piaun e plaun perfeczionar lur indrezs per supprimer incendis e berschaments, ellas dein schar frequentar umens adattai e svelts ils quors, e suprastonzas ston sustener els cun plaid e fatg a casa.

La commissiun de fiug vulessen nus aunc supplicar de schar stampar ils novs statuts de fiug de nies cumin. Quels ston vegnir dai en mauns als umens, a commandants e suprastonzas, ch’ ins sappi prender enconuschientscha de lur contegn. Mo en sac dil President della Commissiun ein els de pign valsen.

Ils commandants dueien, sco ils instructers Heini de Razen e Schleich de Valendau han detg als de Mustér e Medel, tener sissu, che lur scharschai in e scadin duei sexercitar vid mintga requisit, ch’ ei sappien commandar ils umens, nua ch’ei fa ual basegns: vid squettra, carr, hydrant ne scala, sinaquei ch’ ei sappien da tuttas uras, sch‘ igl ei de basegns remplazzar inlauter vid mintga instrument.

Sin in auter onn lein nus sperar, ch’ ei reusseschi alla commissiun de fiug d’ organisar in exercezi cirquital en uorden e buc ina vischnaunca duei muncar, pertgei che tuts ils corps san profitar ed emprender bia in da l’ auter tier exercezis generals ed ord la critica de versai instructers. Ins sadhortescha e stimulescha vicendeivlamein tier sperta ed exacta lavur ed ils corps emprendan d’ enconuscher las relaziuns localas en las diflerentas vischnauncas cun riguard sin localitats, auas, requisits disponibel e forzas de gleut, tut condiziuns essenzialas per igl agid en cass de basegns. Fiat!