fatga da Jos. Ernst Huonder, lavoratori de fravi e schlosser a Mustér.

Protegida dalla Confederaziun tras Patenta Nr. 20,283.
L‘ invenziun consista el cundrez de fermar uaffens cun schinumnada casa vid in moni len.

La presenta invenziun compeglia tals uaffens, ils quals ston, per saver duvrar, vegnir fermai vid in moni len ed ils quals ston per quei intent haver iua schinumnada casa per vegnir fermai vid il respectiv moni.

Tals uaffens ein p. ex. faultschs, ristials, furtgas, tar- dens, frisachens, zapuns, fassuis, pallas, cuntials de fein, barschuns de plantschiu ets. etc.

Entochen dacheu vegnev’ ei avon tier tals uaffens mo cas’ entira per far en il moni e vegnevan quels catschai ne encugnai en. Mo quella maniera de far en moni fuva circumstanziusa, igl uaffen seslucava tgunsch cura che il len tschessava, ne ch’ ei fuva grev de prender ora il moni, ne che quei toc dil tgau smarscheva bugien. Culla presenta invenziun san tut quels disavantatgs vegnir impedi, essent che quels uaffens han mo mesacasa (cun cunter-dens) q. e. han aviert la casa d’ in maun sill’ entira lungezia, taluisa, ch’igl uaffen sa cun quella mesa caaa vegnir mess d’ ina vard vid il moni e lu cun ina siara tgunschamein vegnir fermaus vid quei. Sco tala siara sequalificheschan il meglier rintgas ne bands cun struba, ils quals ein immediat serrai ne aviarts e fetg francai e stabils. Sin quella maniera san ins duvrar il moni dils uaffens sco fest per ir silla lavur, il qual ei cunzun en contradas montagnardas da grond avantatg; sil plaz de lavur san ins lu fermar igl uaffen, ch’ in drova e ha priu cun ins, vid il moni e suenter la lavur puspei spert destaccar quel dal moni ed applicar quel sco fest. Dasperas sa il medem moni vegnir duvraus per fermar vidlunder in suenter lauter diferents uaffens, tenor basegns. Sch’ in ha p. ex. de segar e rischlar si els aults, sche sa el seproveder cun in fest, cun ina faultach ed il rust d’ in rasti, dus mantanès e 3 rintgas ed in pign blatt fier, che survescha de reghistrar 1’ ureglia della faultsch. El liug de segar ferma el la faultsch ed il reghister ed ils dus mantanès cullas rintgas vid il fest e sega, ha el finiu quei, sche destacca el faultasch e mantanès e ferma il rust rasti vid il moni e raschla. Suenter la lavur vegn era quel puspei alontonaus e survescha il moni per fest. Semigliontamein sa era tier tura sur quolms, per turists ne per catschadurs, nua ch’ in ha de passar glatschès ne malpass vegnir fermau vid il medem feast il pétg de cavar ora scalems sco era il péz per furitgar en grep ne glatscha per setrer ei vid il moni. (Fig- 1). Al medem intent survesch’ era in pign mo fetg solid frisachen d‘ itschal, ch’ei cun ina dellas indicadas strubas en in moment fermaua vid soadin fest ed ei fetg adataus per pasturs, turists e catschadurs per setrer si en malpass e survescha era sco cûspet per in fest bein enfrau. Quei medem uaffen sa sentelli era vegnir applicaus vid flessiar lena.

Ei gliei clar, che tras tal cundrez vegn era spergnau bia material per monis d’ uaffens ed ual tonta lavur de far quela.

Ord il dasegn cheuaura vesan ins entgins exempels co uaffens vegnan fermai vid il moni silla maniera patentada.
Fig. 1 e 2 muossan in pétg ed in péz de glatsch, ch’ ein fermai ensemblamein vid in solet moni.
Fig. 3 e 4 representan in fassui.
Fig. 5 e 6 ina furtga e Fig. 7 ed 8 in pétg cun dèns.
En quellas figuras ei igl uaffen mintgamai indicaus cun a e sia mesa casa cun b; en tuttas figuras ha la mesa casa in tagl diametral de fuorma rudi, denton sa ei era vegnir dau autras fuormas.

Per fermar igl uaffen vid il moni ei prevediu dapertut rintgas ne bands cun struba de differentas fuormas. Tier Fig. 8 e 9 vesan ins en quella rintga ina rusna quadrata per arver ne sarrar la struba cun ina simpla clav ord fier quadrat sturschiu. En Fig. 3 e 4 indichescha d in plat fier per tschentar sut la struba della rintga en e che survescha per tgau de pitgar.

La medem’ invenziun ei era vegnida annunziada al biro de patentas della Germania ed Austria per schar patentar e nus dubitein buc, che quella vegni cuntentar tuts quels, che han de far diever de tals utensils, che san vegnir empustai direct mo dagl inventader e proprietatri dil resp. patent, il qual vend’era la lubientacha per imitaziuns mintgamai per certs districts.

J. Ernst Huonder a Mustér.

In advertescha avon imitaziuns!!

 

Inserat ella GR, annada 45, nr. 10 dils 7 da mars 1901